Dwór w Chmieleńcu

Majątek w Chmieleńcu stanowił najstarszą posiadłość w powiecie lęborskim. Początkowo należał do kaszubskiego rodu szlacheckiego von Bochen, który później przyjął nazwisko Chmieliński. Na mocy przywileju feudalnego z 9 marca 1575 roku, Bocheńscy byli już szeroko rozgałęzionym rodem i posiadali Chmieleniec, Bożepole Małe i Duże oraz Osiek. Jednak już w XVIII wieku zostali zmuszeni do opuszczenia swojego majątku.

Dwaj Majorowie von Chmielińscy zginęli w wojnie siedmioletniej: pod Budziszynem w 14 października 1758 roku oraz pod Torganem w 1760 roku.

W 1756 roku Chmieleniec należał do radcy kameralnego Petera Ernsta von Woedtke, podczas gdy Chmielińscy posiadali sąsiednie tereny. W 1784 roku majątek ten został nabyty przez kapitana Wedig Georg von Woedtke.

W 1804 roku właścicielem stał się hrabia Karl von Rödern. Następnie, w 1807 roku, majątek przeszedł na hrabiego Eugena von Krockow z linii Ossecken, syna hrabiego Ottona Karla von Krockow. Po jego śmierci, majątek przeszedł na wdowę po nim, a następnie na jej córkę Ottilie, która w 1834 roku sprzedała go Schulzowi.

W 1848 roku wdowa po Schulzu była właścicielką majątku, a w 1863 roku, w drodze dziedziczenia, właścicielem został porucznik Detlaf (?) Schulz .

W 1876 roku bracia Theodor i Eugen von Plachetzki stali się właścicielami Chmieleńca. W 1893 roku właścicielem był Rudolph von Plachetzki. Ostatnim przedwojennym właścicielem był major w stanie spoczynku Emil Anker.

Dwór, prawdopodobnie zbudowany pod koniec XIX wieku przez Maksymiliana Wejhera, został częściowo zniszczony w czasie II wojny światowej. W grudniu 1966 roku podjęto decyzję o rozbiórce części głównej, pozostawiając jedynie skrzydło. Dobudowano do niego przybudówkę z cegieł, a w miejscu dawnego budynku dworu pozostała tylko niecka fontanny.

Krzysztof Stanisław Janikowski znany jako pierwszy fałszerz I Rzeczpospolitej w 1638 roku wkroczył na drogę warcholstwa i kryminalnych przestępstw. Prawdziwym eldorado dla różnych ciemnych sprawek stała się wtedy ziemia lęborsko-bytowska, wcielona na dwie dekady do Rzeczpospolitej. Podnająwszy grunty w leżącej w tym rejonie wiosce Chmieleniec, młody Janikowski spróbował wymusić na właścicielu ich faktyczną cesję i dokonał, nie bez pomocy krewnych, pierwszego w swoim życiu brutalnego najazdu na cudzy dworek.

• Leopold von Ledebur, Adelslexicon der Preussischen Monarchie. T. 1 (A-K)
• Leopold von Ledebur, Adelslexicon der Preussischen Monarchie. T. 2 (L-S)
• Jolanta Nitkowska-Węglarz, Trumienne wieko i skarb Kleistów [w:] Głos Słupski, 1998, czerwiec, nr 142
• Festschrift zur Feier des fünfzigjährigen Bestehens des Königlichen Gymnasiums zu Neustadt Westpr. 1907
• Franz Schultz, Geschichte des Kreises Lauenburg in Pommern, 1912
• Sławomir Kościelak, O niesławnej pamięci faiszerzu Janikowskim i jego wojnie z miastem [w:] 30 Dni, Gdańsk 2020, nr 3
• Przemysław Pragert, Herby rodów kaszubskich: Bochen [w:] Pomerania : miesięcznik regionalny, Gdańsk 2002, nr 7-8
• Radosław Kamiński, Dwory i pałace Północnych Kaszub

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska,

Zdjęcia: Radosław Kamiński, 2019