Dwór w Łebnie

Po raz pierwszy wieś wymieniana jest w 1333 roku w przywileju mieszkańców Łebna do łowienia ryb w pobliskim Jeziorze Zęblewskim. Dokument wystawił żukowski prepozyt Mikołaj I i przeorysza Pęcisława, właściciele pobliskiego Zęblewa. W 1370 (lub 1360) roku Łebno należało do Dowopila, syna Unisława. Następnie właścicielami byli Więcko i Trows. W 1414 roku wieś posiadali Mikusz, Wojciech, Sowka, Jaśko i Jakub.

Łebno było gniazdem rodowym Halk Łebińskich i w ich posiadaniu było od XIV wieku do 1799 roku. W średniowieczu wieś lokowana była na prawie polskim. W czasach krzyżackich Łebno leżało w obrębie prokuratorstwa mirachowskiego, krzyżackiego okręgu administracyjno-gospodarczego.

Na początku XVI wieku Łebno zostało przyłączone do dóbr Donimierskich i należała do Matiasa Donimirskiego. W 1570 roku gospodarzyło pięciu dziedziców: Matthias Lebiński, Matthias Lubiński-Wolowy, Joanes Borgawski, Joanes Robakowski i Mathias Kosziczkowski.

Według katastru kontrybucyjnego z 1773 roku największym właścicielem posiadającym 5/6 całego majątku, był von Lebinski, zaś 1/6 część była podzielona między dwóch kaszubskich szlachciców: Halka Lebinskiego i von Zakrzewskiego.

W latach 1776-1798 właścicielem części A był Anton von Lebinski. Do 1799 roku majątek należał do Marii Józefy von Lebinskiej z domu Wolskiej. Kolejnym właścicielem do 1810 roku był Jakob Tomas von Pask-Sluzewski. Po nim do 1831 roku Johann von Paszt Sluzewski, a po nim: Wilhelm Hoffmann i kolejno Robert Thomasius i Mielke von Zelewski. W 1872 roku wieś należała do Niemca Plüskowa. Część B majątku należała: do 1826 roku do von Halka Lebinskiego, potem do 1834 roku Johanna von Halk Lebinskiego, później Martina von Czarnowskiego i kolejno do kupca Kronheima.

W 1930 roku ówczesny dziedzic Rassmus rozparcelował resztę tutejszego majątku, gdzie osiedlili się kaszubscy gburzy.

W miejscu obecnego budynku stał niegdyś obiekt dworski. Obecny budynek jest być może mocno przebudowanym dawnym dworem bądź na jego miejscu stał niegdyś dwór Łebińskich z XIX wieku. Jego losy nie są znane.

• Józef Belgrau, Strzepcz dzieje wsi i parafii, Pelplin 2013
• Franz Schultz, Dzieje powiatu wejherowskiego i puckiego, Gdańsk-Puck-Wejherowo, 2011
• Krzepela, Józef, Spis miejscowości i rodów ziemiańskich województwa pomorskiego, Kraków 1925
• Jan Kalas, Z historii Kaszub. Łebno [w:]
• Pielgrzym, R. 60 (1928), nr 69
• Bolesław Bork, Szemud. Sztandar i herb gminy na tle dziejów wsi, parafii i samorządu lokalnego, Bojan 1994
• Radosław Kamiński, Dwory i pałace Północnych Kaszub

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska

Zdjęcie: Radosław Kamiński, 2021